Przedszkole "Leśna Droga"

Większość z nas spędziła swoje dzieciństwo ze swobodnym dostępem do natury. Wdrapywaliśmy się na drzewa, wygrzebywaliśmy robaki z ziemi, łapaliśmy żaby, zrywaliśmy rajskie jabłuszka, babraliśmy się w kałuży i robiliśmy błotną zupę. Przyjmujemy więc za rzecz oczywistą, że tak samo będzie z naszymi dziećmi. Życie społeczne zmienia się jednak w kierunku, w którym 

dzieci mają coraz mniejszy dostęp do żywej przyrody. Jeśli są na dworze to bawią się głównie na placach zabaw pokrytych sztuczną nawierzchnią i mają niewiele czasu na doświadczanie „po swojemu”, doświadczanie elementów naturalnego otoczenia, relacji z innymi dziećmi ale i odosobnienia. Dotyczy to również dzieci na wsi.
Bezpośrednie poznawanie przyrody zastępują filmy i książki przyrodnicze oraz zwiedzanie zza szyb samochodu. Coraz częściej odczuwamy tzw. zespół deficytu natury czyli cenę, jaką ludzkość płaci za ograniczenie kontaktu z żywą przyrodą: ograniczone zdolności zmysłów, niedobór uwagi i osłabiona koncentracja, częstsze występowanie chorób fizycznych i psychicznych.

A wystarczy wypuścić dzieci swobodnie do lasu, na polanę, nad strumień by zobaczyć czego tak naprawdę potrzebują. Wystarczy powstrzymać się od ich ciągłej kontroli i poprawiania, wystarczy zaufać, że mają silny instynkt samozachowawczy. Wystarczy po prostu obserwować i cieszyć się nimi. Można też pobawić się razem z dziećmi, tak jak one tego chcą. Posłuchać o czym mówią, co ich fascynuje, czego się obawiają. Dzieci są naprawdę mądre.

Leśne przedszkola wyróżniają się przede wszystkim:

• swoim całkowitym zanurzeniem w naturze,
• nauką zakotwiczoną o spontaniczne zainteresowanie dziecka, powstające w danej chwili i przebiegającą w tzw. procesie „flow”,
• poznawczym zaciekawieniem wspieranym przez odpowiednio przygotowane otoczenie,
• planem działania powstającym jako bezzwłoczne reakcje na zainteresowania dzieci, poparte odpowiednią komunikacją – tzw. „emergent curriculum”,
• stylem nauki opartym o ciągłe zadawanie pytań, analizowanie i poszukiwanie odpowiedzi,
• a przede wszystkim dużym udziałem wolnej, nieskrępowanej zabawy w odpowiednim otoczeniu.

Zanurzenie w naturze jest rozumiane jako nieustrukturyzowany, wolny czas w naturze, przynoszący rezultat w postaci głębokiego i osobistego kontaktu z naturą, w której dzieci doznają wyjątkowej stymulacji i doświadczają naturalnej nauki nieodłącznie wpisanej w ich rozwój. Dorosły jest towarzyszem poszukującym odpowiedzi razem z dziećmi.

Flow jest określane w pedagogice przygody jako stan pomiędzy satysfakcją a euforią, odczuwany jako całkowite oddanie się czemuś. Charakterystyczne dla tego stanu są utrata poczucia czasu, pełna koncentracja na działaniu wynikłym ze spontanicznego zainteresowania.

Współczesna wiedza o rozwoju dzieci wskazuje, że dzieci najlepiej uczą się w działaniu, kiedy mają możliwość spostrzegać, odkrywać, zadziwiać się, zadawać mnóstwo pytań i szukać odpowiedzi, własnymi rękami i wszystkimi zmysłami, samemu lub w grupie. Kiedy mogą kwestionować, bardzo chcieć lub absolutnie nie chcieć, próbować wszystkiego, ale też odmawiać i protestować, … Najlepiej uczą się kiedy są wolne i radosne.

Wierzymy, że najlepszym podejściem rozwojowo-edukacyjnym dla dzieci jest nauka przez doświadczanie, czyli samodzielne działanie i odczuwanie własnym ciałem. Przebywanie na dworze nie tylko zapewnia dzieciom świeże powietrze i rozwój ruchowy lecz przede wszystkim zachęca do zabaw z użyciem wyobraźni, kreatywności, koordynacji wszystkich części ciała, rozwoju zmysłu równowagi i sprawności fizycznej. Po dużej dawce swobodnego biegania na dworze widzimy z jakim skupieniem dzieci zanurzają się w pomocach konstruowanych według obserwacji Marii Montessori lub w eksperymentach inicjowanych przez nauczycieli.

Rolą nauczyciela jest uważne obserwowanie dzieci, bieżące odpowiadanie na pojawiające się emocje, nawet pomoc w kłoceniu się, pobudzanie do stawiania pytań, budowanie więzi z dziećmi we wspólnych działaniach lub "nicnierobieniu". Więź z wychowawcą, a później także z innymi dziećmi, jest podstawą dla poczucia bezpieczeństwa w grupie, a tym samym jest punktem startu dla możliwości zdobywania nowych umiejętności. Nauczyciel zachęca także do działań grupowych - te dzieci, które są na to gotowe.